Szacuje się, że problemy z chrapaniem dotyczą kilku milionów Polaków. Dolegliwość ta może być uciążliwa nie tylko dla osoby, której dotyczy, ale również dla otoczenia, zwłaszcza dla partnera z którym dzieli sypialnię. Chrapanie stanowi większy problem wśród mężczyzn niż wśród kobiet, Ci pierwsi stanowią około 80% tej liczby. Kobiety ten problem dosięga najczęściej po menopauzie. Jak poradzić sobie z chrapaniem?

Czym jest chrapanie?

Nieprzyjemne dźwięki dobiegające z gardła podczas snu to wynik zapadania się tkanek miękkich tylnej części gardła i zbyt niskiego przepływu powietrza podczas oddychania. Wskutek tego gardziel i język wprawiane są w drgania i mogą osiągać głośność do 90 decybeli. Przypadłość ta nie zawsze jest objawem złego stanu zdrowia, jeśli chrapanie nie idzie w parze z przerwami w oddychaniu, czyli z tak zwanymi bezdechami sennymi. Samo chrapanie nie jest chorobą.

Przerwy tego typu mogą trwać nawet minutę, po nich następuje gwałtowny wdech. Według lekarzy o ile nie powtarzają się więcej niż 10 razy w ciągu godziny snu- takie zjawiska są czymś normalnym. Jeśli jednak ta częstotliwość jest większa, mamy do czynienia z zespołem bezdechu sennego. W skutek jego występowania pojawia się niewystarczające dotlenienie mózgu, nerek, serca i wątroby, a w efekcie uczucie zmęczenia i niewyspania.

Skłonność do chrapania zwiększa się wraz z wiekiem. Bardzo rzadko chrapią osoby młode, często natomiast te w wieku średnim i seniorzy. Niektórzy chrapią zawsze, niektórzy sporadycznie np. po dużym wysiłku fizycznym, czy po wypiciu alkoholu.

Z czego wynika chrapanie?

Chrapanie wynika z niewłaściwego ułożenia ciała i rzeczywiście, po zmianie pozycji podczas snu wydawanie głośnych dźwięków często ustaje. Pozycja wpływa bowiem na przepływ powietrza przez gardło, co jest bezpośrednią przyczyną omawianego zjawiska. Przyczyną może być również przekrzywiona przegroda nosowa, niezależne od wieku osoby, która zmaga się z problemem chrapania. Inne przyczyny to:

• nadwaga i otyłość,
• palenie,
• inne wady wrodzone budowy górnych dróg oddechowych,
• niedrożność nosa z powodu polipów,
• alergie,
• przerost migdałków,
• obniżone napięcie mięśni języka i gardła,
• spanie na wznak.

Chrapiemy też z powodu infekcji układu oddechowego (np. przeziębienia, kataru alergicznego, zapalenia zatok). W tym przypadku, po wyleczeniu dolegliwości, chrapanie ustępuje. Chrapanie mogą powodować również niektóre leki uspokajające, zwiotczające mięśnie a także antydepresanty.

Jak poradzić sobie z chrapaniem?

Chrapanie jest najczęściej skutkiem niewłaściwego stylu życia. Dlatego nim udamy się do lekarza z naszym problemem, warto wypróbować poniższe sposoby:

• redukcja masy ciała – otyłość nasila zaburzenia oddychania podczas snu poprzez nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej na szyi i zmniejszenie średnicy gardła;
• Eliminacja wszelkich używek 

Nikotyna znajdująca się w papierosach jest przyczyną odkładania się śliny w tchawicy i krtani, co podrażnia gardło, wywołując z kolei obrzęk śluzówki, a taki stan przeszkadza w uchodzeniu powietrza z płuc.

Alkohol powoduje zwiotczenie mięśni gardła i języka, dlatego najlepszym rozwiązaniem jest rezygnacja z niego na dwie godziny przed snem.

Leki nasenne i uspokajające: tak samo jak alkohol powodują zwiotczenie mięśni gardła i języka, co sprzyja wywołaniu chrapania.

• Właściwie dobrana poduszka– Z problemem chrapania związane jest nie tylko to w jakiej pozycji śpimy, ale również na czym śpimy. Odpowiednia poduszka zapewni prawidłowe podparcie głowy, szyi i kręgosłupa. Najlepiej wybrać taką poduszkę, która delikatnie podniesie głowę, lecz nie za wysoko. Im wyżej będzie ona położona, tym głośniej będziemy chrapać, ponieważ w takim ułożeniu drogi oddechowe ulegają zwężeniu. 
• Zmiana pozycji snu- Najczęściej chrapią osoby, które śpią na wznak. Taka pozycja ciała powoduje, że język opada do tyłu, otwierają się usta, a w konsekwencji następuje zwężenie kanału nosogardła i cieśni gardła, co tylko potęguje chrapanie. By zminimalizować ryzyko chrapania, warto zasypiać na boku albo na brzuchu. Aby dobrze się spało, należy również zadbać o wygodny materac.

W aptekach mamy również szeroki wybór preparatów, które mają za zadanie łagodzić objawy i pomóc nam poradzić sobie z chrapaniem. Są to np.: 

• listki doustne,
• maści do nosa.
• Spraye do nosa lub gardła 

Natomiast dla osób, które dzielą łóżko  z chrapiącymi najlepszym rozwiązaniem są stopery do uszu.

Kiedy z problemem chrapania udać się do lekarza?

Jeśli powyższe sposoby nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, należy udać się do specjalisty- laryngologa lub otolaryngologa w celu zdiagnozowania przyczyny. Chrapanie może być spowodowane np. obecnością polipów w nosie, przerośniętymi migdałkami albo krzywą przegrodą nosową. Jeżeli przyczyną wywołującą chrapanie są nasze wady anatomiczne, problem zazwyczaj rozwiązuje zabieg chirurgiczny. Możliwe jest dokonanie korekty krzywej przegrody nosowej, wycięcie przerośniętych migdałków czy też usunięcie polipy.

W przypadku bezdechów sennych wykorzystuje się różne metody, w zależności od stopnia ich nasilenia. Najczęściej stosowany jest zabieg zmniejszenia masy podniebienia oraz języka. Jedną z metod jest też specjalistyczna maska na noc, obejmująca usta i nos. Jest połączona rurką ze sprężarką wytwarzającą strumień powietrza o zwiększonym ciśnieniu. Takie ciśnienie powoduje usztywnienie dróg oddechowych i nie dopuszcza do ich zwężenia. Jest to pewnego rodzaju proteza, skuteczna w swym działaniu, lecz nie rozwiązująca problemu bezdechu sennego na stałe. Konieczny jest zatem zabieg chirurgiczny.